ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑ

Η ΓΝΩΣΤΗ – ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΑΡΝΗΘΑ

Είναι άγνωστο στους περισσότερους Αθηναίους ότι η Πάρνηθα που βρίσκεται τόσο κοντά μας δεν είναι μόνο το καζίνο, το Μπάφι, το τελεφερίκ, η Αγία Τριάδα και η Μόλα αλλά ένα βουνό 300 χιλιάδων στρεμμάτων.Το υψηλότερο ορεινό σύστημα της Αττικής εκτεταμένο από την Ανατολή μέχρι τη Δύση σε μήκος τριάντα χιλιομέτρων και πλάτος που αυξομειώνεται μεταξύ δέκα και είκοσι χιλιομέτρων. Δυτικά συνδέεται με τον Κιθαιρώνα μέσω του οροπεδίου των Σκούρτων, ενώ οι ανατολικές της προεκτάσεις (Μαυροβούνι) φτάνουν ως τις ακτές του νότιου Ευβοϊκού. Νοτιοανατολικά της Πάρνηθας εκτείνεται το Θριάσιο Πεδίο (Ασπρόπυργος, Ελευσίνα, Μαγούλα). χαρακτηρίζεται δε από απέραντη ποικιλία τοπίου που έχει μια μακραίωνη φυσική και ανθρώπινη ιστορία.

Το όνομα της Πάρνηθας (Πάρνης) είναι πανάρχαιο, απο πολλούς πιστεύεται ότι σημαίνει ''δασωμένο βουνό''. Η ετυμολογία του ονόματος «Πάρνηθα» συνδέεται με την ρίζα πάρνα- που είναι προελληνική (η οποία, κατα κάποιους ερευνητές συνδέεται, με τις έννοιες των λέξεων ενέργεια και αιθέρας). Από την ίδια ρίζα προέρχονται τα ονόματα δύο άλλων βουνών της Ελλάδας, του Πάρνωνα και του Παρνασσού. Για τα βουνά της Αττικής, ο αρχαίος περιηγητής Παυσανίας στα «Αττικά» μας λέει: «Όρη δε αθηναίοις εστί Πεντελικόν ένθα λιθοτομίαι, και Πάρνης παρεχομένη θήραν συών αγρίων και άρκτων, και Υμηττός ός φύει νομάς μελίσσαις επιτηδειοτάτας» - «Όρη στην Αθήνα είναι το Πεντελικό με λατομεία, η Πάρνης όπου μπορεί κανείς να κυνηγήσει αγριογούρουνα και αρκούδες, και ο Υμηττός ο οποίος έχει βλάστηση καταλληλότατη για μέλισσες».

Τον Μεσαίωνα η Πάρνηθα κρατούσε το όνομά της ενώ παράλληλα ονομαζόταν Οζέα και Οζιά. Για την ονομασία αυτή υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύνδεση του ονόματος (Οζέα και Οζιά) από ορισμένους μελετητές με τα ονόματα βουνών Οτζιά στην Κέα (Τζιά),Οζιάς στους Παξούς, Ζια στην Σύρο και Ζας στην Νάξο. Τα τοπωνύμια αυτά συνδέονται, με την λατρεία του Διός (Ζευς).

Στην ψηλότερη κορυφή της Πάρνηθας Καραμπόλα 1.413 μ., υπήρχε χάλκινο άγαλμα του Παρνηθίου Διός, και στην κορυφή 'Αρμα 884 μ.,
μαρμάρινος βωμός αφιερωμένος στον Σημαλέοντα, τον Απήμιο και τον Όμβριο Δία. ( Οι ιερείς της Αθήνας περίμεναν σημάδι του Δία κοιτώντας από την Πνύκα και την Ακρόπολη για να ξεκινήσει η ιερή πομπή για τους Δελφούς -Πυθαίδα-) Οποτε τα σύννεφα μαζεύονταν και άστραφτε στην κορυφή 'Αρμα, ήταν το σημάδι. Από εκεί προήλθε η φράση "Όποτε δι' άρματος αστράψει". Η ονομασία ‘’Άρμα’’έχει προέλευση από το άρμα του μυθικού ήρωα Αμφιάραου ο οποίος έπεσε από το άρμα του στο σημείο εκείνο .

Παυσανίας Αττικά :«Και εν Πάρνηθι παρνήθιος Ζεύς χαλκούς εστί και βωμός σημαλέου Διός. Έστι δεν εν τη Πάρνηθι και άλλος βωμός, θύουσι δε επ' αυτού τοτέ μεν όμβριον τοτέ δε απήμιον καλούντες Δία.»

Η Πάρνηθα στην αρχαιότητα αποτελούσε το φυσικό προπύργιο της Αθήνας από τα βόρεια, για αυτό και ήταν περισσότερο οχυρωμένο από κάθε άλλο ελληνικό βουνό. Υπήρχαν δυο φυσικά περάσματα που συνέδεαν την Αθήνα με την Θήβα και τους Δελφούς από την διάβαση της Φυλής (700 μ. υψ.) και με την Εύβοια και τον Ωρωπό από τη διάβαση της Δεκέλειας (θέση Κλειδί 640 μ.υψ.). Στην Δεκέλεια είναι και ο τάφος του τραγωδού Σοφοκλή.

Στην Φυλή και στην Δεκέλεια υπήρχαν φρούρια και στην Πάρνηθα τείχη και οχυρωματικοί πύργοι όπως ο πύργος του Λημικού (8 Χ 8 διαστ., 814 μ. υψομ.) και ο πύργος του Πυργαρίου (737 μ. υψομ.)

Το φρούριο της Φυλής ήταν το στρατηγείο των Λακεδαιμονίων κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου. Στο βάθος, φαίνεται ο αρχαίος δρόμος που οδηγούσε στην Ελευσίνα.

Η Παρνηθα έχει πολλά ιστορικά σπήλαια.

Στην Πάρνηθα αναφέρεται ο Αριστοφάνης στις «Νεφέλες» και στο ίδιο βουνό διαδραματίζεται η υπόθεση «Δύσκολος» του Μένανδρου (Σπήλαιο Πάνος). Το Σπήλαιο Πάνος ή Νυμφαίο στο οποίο κατά καιρούς λατρεύτηκαν ο Πάνας και οι Νύμφες, είχε μια συνεχή λατρευτική ιστορία από τους προϊστορικούς μέχρι τους βυζαντινούς χρόνους. Ονομάζεται και λυχνοσπηλιά ή λυχναριτέχα γιατί μέσα βρέθηκαν αμέτρητα λυχνάρια.

Ιδιαίτερη ομορφιά και ενδιαφέρον προσδίδει στην Πάρνηθα η μορφολογία της που την χαρακτηρίζει μια ποικιλία από ιδιομορφίες του τοπίου, που κάνουν την διαδρομή από τα πολλά μονοπάτια της ξεκούραστη και ενδιαφέρουσα.

Απο την Πάρνηθα περνά και το Εθνικό μονοπάτι 22 το οποίο συνδέει τον Παρνασσό με την Πάρνηθα. Ξεκινά από την Αγόριανη του Παρνασσού και περνώντας τους Δελφούς, Δίστομο, Κίρφη, Ελικώνα, Κορομπίλι, Κιθαιρώνα, Πάστρα , Πάρνηθα ,καταφύγιο Μπάφι, καταλήγει στους Θρακομακεδόνες.

Ο πεζοπόρος μπορεί να συναντήσει ομαλές κορυφές (Κυρά, Καραβόλα) αλλά και απόκρημνες κορυφογραμμές (Άρμα, Φλαμπούρι), μικρά οροπέδια και ξέφωτα (Μόλα, Λημικό), πανέμορφα λιβάδια (Σαλονίκη, Βούντημα) και κοιλάδες αλλά και βαθιές, δύσβατες χαράδρες και φαράγγια (Γκούρα), ρέματα και σπηλαιοβάραθρα (Δεκέλειας, Ταμιλθιού), όπως και χαρακτηριστικές δολίνες (μικρές καταβόθρες του εδάφους που οφείλονται στο ασβεστολιθικό πέτρωμα σε συνδυασμό με τις κινήσεις των υπόγειων νερών), (Μακρυλάκκα, Ταμίλθι, Νταβέλη).
Κατά την περίοδο των βροχών μερικές μαζεύουν νερό και σχηματίζουν μικρές λιμνούλες (λούτσες). Τέλος την Πάρνηθα ομορφαίνουν οι πολλές (45 πηγές συνεχούς ροής) δροσερές πηγές της (Κιθαρα, Μεσιανό νερό, Σκιπιζα, Κορομηλιά, Παλιομηλεσι…).

Ο γεωλογικός σχηματισμός της Πάρνηθας κράτησε 300 εκατομμύρια χρόνια, μάλιστα στην περιοχή μεταξύ Μπάφι – Άγίας Τριάδας βρέθηκαν πετρώματα ηλικίας 360 εκατομμυρίων χρόνων. Τα πετρώματα της, είναι ιζηματογενή και αποτελούνται κυρίως από ασβεστόλιθο, φλύσχη και Αθηναϊκό σχιστόλιθο.

Όμως η Πάρνηθα δεν είναι μόνο η ιστορία της και η ποικιλία του τοπίου της. Υπάρχει ένα ζωντανό, αλληλένδετο οικοσύστημα από φυτά, πουλιά και ζώα το οποίο βρίσκεται σε εύθραυστη ισορροπία και που πάντα απειλείται από τον κίνδυνο της ανθρώπινης επέμβασης. Η Πάρνηθα είναι κατάφυτη. Την χλωρίδα της αποτελούν μια πλούσια ποικιλία από δέντρα, θάμνους, αγριολούλουδα και βότανα. Μάλιστα έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 1.100 είδη φυτών, από τα 6.000 είδη φυτών που υπάρχουν στην Ελλάδα. Καλύπτεται από μεγάλα, πυκνά δάση από κεφαλληνιακή ελάτη και πεύκα. Επίσης έχει αγριόκερδους, αγριοκυππαρίσια, λεύκες, μαυρόπευκα, πλατάνια, καρυδιές, αγριοκορομηλιές, ιτιές, κουμαριές, μυρτιές, αγριοτριανταφυλλιές και πουρνάρια, και συνολικά 50 είδη από βρύα και λειχήνες. Ονομαστή είναι η Πάρνηθα για τα πολλά και πανέμορφα αγριολούλουδα της, όπως κυκλάμινα, ανεμώνες, αγριομενεξέδες, παιωνιες, κρίνα, καμπανούλες και τουλίπες (4 είδη). Από αυτά η κόκκινη τουλίπα, η άσπρη παιωνία και ο κόκκινος κρίνος απαντώνται αποκλειστικά ενδημικά στην Πάρνηθα και είναι σπανιότατα. Επίσης φημίζεται για τα πολλά μανιτάρια της (107) και το τσάι του βουνού (που αξιολογείται τρίτο σε ποιότητα από όλη την Ελλάδα).

Σε αρμονία και εξάρτηση με το φυσικό τους περιβάλλον ζουν στην Πάρνηθα 42 είδη θηλαστικών -τσακάλια, αλεπούδες, λαγοί , νυφίτσες, ασβοί, σκίουροι, κρι – κρί (προερχόμενα από την Κρήτη), ζαρκάδια και το μεγάλο ευρωπαϊκό κόκκινο ελάφι. -Αυτό το μεγαλοπρεπές και ειρηνικό ζώο κάποτε κατοικούσε στα βουνά όλης της Ελλάδας, τώρα όμως υπάρχει μόνο στην Πάρνηθα και στην Ροδόπη-. Επίσης υπάρχουν ασπόνδυλα, αμφίβια (8 είδη), ερπετά (3 είδη χελωνών, 9 είδη σαυρών και 9 είδη φιδιών).

Σύμφωνα με διηγήσεις, στην Πάρνηθα έχουν ζήσει στο παρελθόν λύγκες, αγριόγατοι, λύκοι, αγριογούρουνα και αρκούδες (Παυσανίας). Η ίδια τύχη, η εξαφάνιση, επιφυλάσσεται στα είδη που έχουν απομείνει αν συνεχιστεί η ανεξέλεγκτη ανθρώπινη επέμβαση.

Την πανίδα της Πάρνηθας συμπληρώνουν 131 είδη πουλιών, όπως φιδαετοί, χρυσαετοί, μαυρογύπες, γεράκια, μπούφοι και κουκουβάγιες καθώς και μπεκάτσες, αγριοπερίστερα, κοτσύφια, πετροπέρδικες και γλυκόλαλα αηδόνια.

Παρόλο ότι η Πάρνηθα έχει ανακηρυχθεί Εθνικός Δρυμός από το 1961, έχει ενταχθεί στο δίκτυο NATURA 2000, στις σημαντικές περιοχές για τα πουλιά (SPA), αυτός ο φιλόξενος αλλά απροστάτευτος κόσμος έχει βιασθεί επανειλημμένα από τον άνθρωπο (Καζινο, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ξενοδοχείο Κυκλάμινα, κατασκηνώσεις Παλαιοχωρι, πύργος ΟΤΕ – πάρκο κεραιών, στάδιο ΣΕΓΑΣ, ελικοδρόμιο, οικήματα) και συνεχίζει να υποφέρει από την ασυνείδητη ανθρώπινη συμπεριφορά όπως η μεγάλη και καταστροφική πυρκαγιά τις 28-6-2007, η λαθροθηρία (το κυνήγι απαγορεύεται σε αλλά 212.000 στρέμματα εκτός πυρήνα Εθνικού Δρυμού), παράνομη υλοτομία, βοσκή, συσσώρευση σκουπιδιών, καταπάτηση και κοπή αγριολούλουδων, κοπή ελατών για χριστουγεννιάτικα δέντρα, η εγκατάλειψη σκύλων και οι αγώνες ταχύτητας με μηχανές ή τζίπ.

Αυτός είναι ο σύνθετος και πολύπλοκος κόσμος της Πάρνηθας. Όμως για μας, τους κατοίκους της Αθήνας, είναι κάτι παραπάνω, γιατί συμβάλει άμεσα στην δημιουργία υγιεινού κλίματος στην Αθήνα (βροχοπτώσεις, αποφυγή καυσώνων, παροχή νερού), και στην ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε (φιλτράρισμα σκόνης, ρύπων, παροχής οξυγόνου). Τέλος, είναι για όλους μας προσιτός τόπος αναψυχής και γαλήνης.

Ο Ε.ΔΑΣ.Α έχοντας συνειδητοποιήσει τις απάνθρωπες συνθήκες ζωής στην Αθήνα (νέφος, θόρυβος, λειψυδρία, μόλυνση) αλλά κυρίως την ομορφιά και την γαλήνη αυτού του παλλομένου κόσμου που βρίσκεται τόσο κοντά μας, παλεύει για την επιβίωση του, κάνοντας νυχτερινή πυροφύλαξη και δασοπροστασία καθημερινά τους μήνες του καλοκαιριού. Οι Εθελοντές Δασο-πυροπροστασίας Αττικής έχουν εντοπίσει στα χρόνια λειτουργίας του συλλόγου 128 δασικές πυρκαγιές, ενώ έχουν συμμετάσχει στην κατάσβεση 14 δασικών πυρκαγιών.

• ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΡΥΜΟΥ ΠΑΡΝΗΘΑΣ
• ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΣΕ Α3
• ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΖΩΝΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΟΡΕΙΝΟΥ ΟΓΚΟΥ ΠΑΡΝΗΘΑΣ (ν.Αττικής) 18/07/2007
• ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ 337δ-2007 (pdf)
  

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ Ε.ΔΑΣ.Α.

Ο Ε.ΔΑΣ.Α. (Εθελοντές Δασοπυροπροστασίας Αττικής) είναι περιβαλλοντικό μη κερδοσκοπικό σωματείο με κυριότερο σκοπό του την κινητοποίηση των κατοίκων της Αττικής στην εθελοντική δασοπυροφύλαξη, δασοπυρόσβεση και αναδάσωση των βουνών της Αττικής, καθώς και την παροχή βοήθειας, στο μέτρο του δυνατού, προς τις υπηρεσίες κατάσβεσης ορεινών δασικών πυρκαγιών. Ο σύλλογός μας συνεργάζεται με την Πυροσβεστική Υπηρεσία και τα κατά τόπους Δασαρχεία της Αττικής.

Η ιδέα γεννήθηκε πριν από 23 χρόνια σε μια μικρή παρέα ορειβατών και σπηλαιολόγων ευαισθητοποιημένων στα προβλήματα που δημιουργούνται από τις πυρκαγιές στα δάση μας. Η κινητήρια σκέψη ήταν να σωθούν οι πνεύμονες πράσινου-τόσο πολύτιμοι για την πυκνοκατοικημένη Αθήνα. Θέλοντας λοιπόν να συμβάλλουν και αυτοί με τον δικό τους τρόπο στη διάσωση των δασών και προσφέροντας απ΄τον χρόνο τους, οργάνωσαν μια ομάδα, η οποία σε συνεργασία με το Δασαρχείο και την Πυροσβεστική Υπηρεσία θα συνέβαλε στην πρόληψη και κατάσβεση των πυρκαγιών. Γι΄αυτό το σκοπό ξεκίνησαν πυροφυλάξεις κατά τις νυχτερινές και πρώτες πρωινές ώρες με βάρδιες, επιτηρώντας όχι μόνο το μεγαλύτερο μέρος της Πάρνηθας αλλά έχοντας οπτική επαφή και με μια ευρύτερη περιοχή που φθάνει ανατολικά μέχρι την Εύβοια, βόρεια ως την Βοιωτία και δυτικά-νοτιοδυτικά ως την Πελοπόννησο, έχοντας τη δυνατότητα έτσι να ειδοποιήσουν εγκαίρως για φωτιά.

Η επιλογή των δύο θέσεων για τα ξύλινα πυροφυλάκια που φιλοξενούν τους εθελοντές έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην επίτευξη του σκοπού αυτού. Το ένα (πρίν καταστραφεί από την πυρκαγιά του 2007) βρισκόταν στην κορυφή Κυρά, το δεύτερο στη θέση Σκίπιζα, όπου μάλιστα κατασκευάστηκε με προσωπική εργασία των εθελοντών του Ε.ΔΑΣΑ. Το ετος 2007 μετά απο 19 χρόνια ζωής το πυροφυλάκειο της Σκίπιζας ανακατασκευάστηκε εκ βάθρων με την ευγενική χορηγία του WWF ΕΛΛΑΣ και με προσωπική εργασία μελών του WWF ΕΛΛΑΣ και του Ε.ΔΑΣ.Α. Με τα χρόνια η προσέλευση όλο και περισσότερων εθελοντών έκανε την μικρή ομάδα να γίνει μια μεγάλη οικογένεια που διακατέχεται απ΄τον ίδιο ενθουσιασμό και συνέπεια με τους ιδρυτές της.

Τον Ιούλιο του 2008 κατασκευάστηκαν από το Δασαρχείο Πάρνηθας και τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας 4 νέα πυροφυλάκια στην Πάρνηθα (Κορυφή Καραμανλή, Αλογοράχη, Μόλα, Ντράσιζα), και ο Ε.ΔΑΣ.Α. άρχισε να φυλάει τα βραδια το ένα από αυτά (Πυροφυλακειο Μολας)

Oι υπεύθυνοι κάθε πυροφύλαξης γνωρίζουν τα μονοπάτια της Πάρνηθας και είναι εκπαιδευμένοι στις ιδιαιτερότητες της περιοχής, εξοπλισμένοι με τα κατάλληλα όργανα για επόπτευση των περιοχών αλλά και για επικοινωνία με τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Εκτός όμως από την εθελοντική δασοπυροφύλαξη, στις δράσεις του Ε.ΔΑΣ.Α. περιλαμβάνονται η αναδάσωση των βουνών της Αττικής, και η δασοπυρόσβεση και παροχή βοήθειας προς τις υπηρεσίες κατάσβεσης ορεινών δασικών πυρκαγιών, καθώς διαθέτει ειδική ομάδα δασοπυρόσβεσης ορεινών περιοχών (Ο.Δ.Ο.Π). Η Ο.Δ.Ο.Π, μετά και από πρόσκληση του Συντονιστικού κέντρου της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, σπεύδει για βοήθεια στην κατάσβεση απόκρημνων δασικών περιοχών της Αττικής.
Ειδικά στην τελευταία καταστροφική φωτιά στην Πάρνηθα τον Ιούνιο του 2007 η Ο.Δ.Ο.Π. πραγματοποίησε κατάσβεση, και έλεγχο μικροεστιών και αναζωπυρώσεων για τρεις ημέρες.

Από το 2008 ο ΕΔΑΣΑ άρχισε να πραγματοποιεί περιπολίες στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας με το όχημα 4Χ4 το οποίο δώρισε στον Σύλλογο η British Airways και μετατράπηκε σε πυροσβεστικό όχημα στις 14 Ιουλίου του ιδίου έτους . Την επόμενη ημέρα,15 Ιουλίου συμμετείχε στην πρώτη του κατάσβεση στην πυρκαγιά της Οινόης με την ΟΔΟΠ.

Σε αναγνώριση των υπηρεσιών του ο Ε.ΔΑΣ.Α. έχει λάβει πολλές τιμητικές διακρίσεις από το Δασαρχείο και την Πυροσβεστική Υπηρεσία.

Στα 24 χρόνια ζωής του συλλόγου μας, η δράση του ήταν η εξής:

1) Κινητοποίηση των κατοίκων της Αττικής, από τους οποίους 2838 φύλαξαν στην Πάρνηθα σε δύο πυροφυλάκια 1381 νύχτες.

2) Από τα δύο αυτά πυροφυλάκια εντοπίστηκαν αποκλειστικά από τον Ε.ΔΑΣ.Α., 152 δασικές πυρκαϊές στην περιοχή της Πάρνηθας, στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής, στο νομό Βοιωτίας και στο νομό Ευβοίας. Οι 4 από τις φωτιές αυτές κατά τα παρελθόντα έτη ήταν πολύ επικίνδυνες για τον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας, η καταστροφή του οποίου απεφεύχθη χάρις στον έγκαιρο εντοπισμό των από τους εθελοντές μας και στην συνέχεια ειδοποίηση των αρμοδίων υπηρεσιών οι οποίες επενέβησαν αποτελεσματικά.

3) Συμμετοχή στην κατάσβεση 24 δασικών πυρκαϊών στην Πάρνηθα και στην Πεντέλη, όπου η συμβολή του συλλόγου μας σε δύο απ`αυτές στην Πάρνηθα, ήταν καταλυτική για την σωτηρία αυτού του Δρυμού (κατά δήλωση των τότε Δασαρχών Πάρνηθας Ντούρου και Ντινώκα).

4) 111 Περιπολίες με το πυροσβεστικό όχημα του ΕΔΑΣΑ από εθελοντές της ΟΔΟΠ (ομάδα δασοπυρόσβεσης ορεινών περιοχών).

5) Καθαρισμό και σηματοδότηση μονοπατιών της Πάρνηθας για διευκόλυνση των ομάδων δασοπυροφύλαξης και δασοπυρόσβεσης του Ε.ΔΑΣ.Α. καθώς και των εμπλεκομένων δυνάμεων της πολιτείας.

6) Οργάνωση 6 αναδασώσεων στο Γραμματικό Αττικής, στην Πεντέλη και το Τατόι καθώς και υιοθέτηση 200 στρεμμάτων καμμένης δασικής περιοχής στην Πεντέλη για πειραματική αναδάσωση.

7) Συμμετοχή το έτος 2009 σε δύο μεγάλες αναδασώσεις που πραγματοποιήθηκαν στον Κοκκιναρά Πεντέλης και στην Αιξωνή Υμηττού στις 25 Ιανουαρίου και στις 15 Φεβρουαρίου αντίστοιχα.

8) Έκδοση και κυκλοφορία ενημερωτικών φυλλαδίων.

9) Εκπαίδευση και μετάδοση γνώσεων για την οργάνωση δασοπυροφύλαξης και δασοπυρόσβεσης στην υπόλοιπη Ελλάδα.

10) Περιβαλλοντική ενημέρωση σε σχολεία, συλλόγους και κατασκηνώσεις.

11) Από το έτος 2007 ο Ε.ΔΑΣ.Α. θέλοντας να βοηθήσει στην αναδάσωση της πληγωμένης από την καταστροφική πυρκαγιά της 28/6/2007, ξεκίνησε και μια νέα δραστηριότητα. Την σποροσυλλογή της κεφαλληνιακής ελατής (φωτογραφία σπόρων που έχουν βλαστήσει) από τα άκαυτα σημεία του ελατοδάσους της Πάρνηθας, βοηθώντας τις αρμόδιες αρχές στην αναδάσωση της Πάρνηθας.

Kαταστατικό

Δελτίο τύπου, Πέμπτη 28 Ιουνίου 2007

ΕΔΑΣΑ

ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
Ετος Ιδρύσεως 1987
Αγ. Κωνσταντίνου 12 Αθήνα Τ.Κ.10431 - Τηλ: 2105200-680 / FAX: 2105200-681
http://www.edasa.gr - email: edasa@otenet.gr

Πέμπτη, 28 Ιουνίου 2007. Μαύρη μέρα για την Πάρνηθα, μαύρη μέρα για την Ελλάδα.

Το πρώτο βράδυ της φωτιάς, απλά δε μπορούσαμε να το πιστέψουμε. Κλεφτά κοιτούσαμε το μεγάλο σύννεφο καπνού πάνω από την Αθήνα, καθώς ετοιμάζαμε τον εξοπλισμό μας. Κλεφτά κοιτούσαμε τη φλεγόμενη κορυφογραμμή από το αυτοκίνητο, καθώς τρέχαμε στην Εθνική, να προλάβουμε, να φτάσουμε, να σβήσουμε. Κλεφτά, με γυρισμένη πλάτη, κοιτούσαμε τις φλόγες από το Ολυμπιακό Χωριό, όπου μας απομόνωσαν οι «αρμόδιοι», μαζί με όλους τους εθελοντές που έσπευσαν να βοηθήσουν και εισέπραξαν την άρνηση του κράτους. Κλεφτά, με την ενδόμυχη ελπίδα ότι όταν θα ξανακοιτούσαμε, θα ήταν όλα όπως πριν.

Μόνο αφού ανεβήκαμε στο Φλαμπούρι αργά τη νύχτα (παρά την απαγόρευση) και μπήκαμε στην κατάσβεση, μόνο αφού αντικρύσαμε τις καμένες πλαγιές το ξημέρωμα, μόνο αφού περάσαμε μέρες και νύχτες πάνω στο βουνό, ανεβοκατεβαίνοντας τις πλαγιές για να σώσουμε ό,τι απέμεινε, μόνο τότε συνειδητοποιήσαμε κάπως τι είχε συμβεί. Από τη μυρωδιά του καμένου, από τη σωματική κόπωση, από τη δίψα και το τσούξιμο στα μάτια. Σωματικά, όχι νοητικά. Γιατί δε χωράει ο νους του ανθρώπου το απίστευτο, ασύλληπτο κρίμα. Δε μπορεί να περιγραφεί ο πόνος μας για αυτό που χάσαμε. Μετά από 20 χρόνια φύλαξης της Πάρνηθας, μετά από δεκάδες εντοπισμούς πυρκαγιών και κατασβέσεις, μετά από αμέτρητα όμορφα ξενύχτια στο πυροφυλάκιο της Σκίπιζας, μετά από αμέτρητες όμορφες ανατολές πάνω από το καταπράσινο Πλατυβούνι, το Λοιμικό, τη Ντράσιζα, πώς να χωρέσει ο νους μας ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ελατοδάσους δεν θα το ξαναδούμε ποτέ, ούτε εμείς, ούτε τα παιδιά μας, και ίσως ούτε και τα εγγόνια μας.

Μας πνίγει αυτό το παράπονο. Μας πνίγουν όμως και μερικές απορίες:

* Γιατί μια απλή φωτιά «ρουτίνας» δεν κατασβέσθηκε αμέσως, αλλά αφέθηκε να επεκταθεί;
* Γιατί με την επέκταση της φωτιάς αφέθηκε αυτή να διανύσει πεδινά μέρη και να περάσει φαρδείς δρόμους, όπου ακόμα και ένα πυροσβεστικό όχημα μπορούσε να τη σταματήσει πριν μπει σε δύσβατες περιοχές;
* Γιατί, όταν μπήκε η φωτιά στις δύσβατες περιοχές, δεν αξιοποιήθηκε το δασικό οδικό δίκτυο της Πάρνηθας που είχε συντηρηθεί από το Δασαρχείο, και όπου μπορούσαν να κινηθούν μικρά και μεσαία πυροσβεστικά οχήματα, για να την αναχαιτίσουν πριν φτάσει στην καρδιά του δρυμού;
* Γιατί την Πέμπτη το βράδυ, 3-4 ώρες πριν φτάσει η φωτιά στο Μον Παρνές, όλα τα πυροσβεστικά οχήματα είχαν συγκεντρωθεί μπροστά από αυτό, αφήνοντας τον Εθνικό Δρυμό στο έλεος της φωτιάς; Ποιος αποφάσισε ότι ένα ιδιωτικοποιημένο καζίνο ήταν αξιότερο προστασίας από το δάσος, που είναι δημόσια περιουσία;
* Γιατί στον πυροσβεστικό σταθμό του Ολυμπιακού Χωριού παρέμειναν το πρώτο βράδυ της φωτιάς πέντε (5) πυροσβεστικά οχήματα ανεπάνδρωτα;
* Γιατί τα πληρώματα των πυροσβεστικών οχημάτων που εστάλησαν στο βουνό δεν είχαν την παραμικρή ιδέα του αναγλύφου; Γιατί δεν αξιοποίησαν την εμπειρία των στελεχών του Δασαρχείου Πάρνηθας;
* Γιατί δεν αξιοποίησαν τις γνώσεις και την εμπειρία των εθελοντών; Γιατί δε γνώριζαν ότι έχουν στη διάθεσή τους ομάδα ορεινής δασοπυρόσβεσης του ΕΔΑΣΑ, ενταγμένη στο σχεδιασμό της Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας;
* Είναι επαρκής δικαιολογία ο εμπρησμός; Ή μήπως η πρόταση περί αναθεώρησης του άρθρου 24 του Συντάγματος και η κατάπτυστη τροπολογία για την αναστολή των κατεδαφίσεων αυθαιρέτων άνοιξαν την όρεξη των εμπρηστών και των οικοπεδοφάγων;

Όμως εκτός από τις απορίες, μας μένει και μια αχτίδα ελπίδας:

Ο Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας υπέστη μεγάλο πλήγμα, αλλά περίπου το 1/3 του πυρήνα του, και ιδίως το βορειοανατολικό τμήμα (περιοχές Μόλα, Σαλονίκη, Κατσιμήδι, Σκίπιζα, ραντάρ αεροπορίας, πύργος ΟΤΕ, Μπάφι, Φλαμπούρι) έχει διασωθεί. Πολλά από τα ελάφια της Πάρνηθας και άλλα είδη της πανίδας είναι πιθανό να διέφυγαν και να σώθηκαν εκεί. Αντίστοιχα διασώζεται η σπάνια χλωρίδα της Πάρνηθας. Αυτά τα τμήματα του Εθνικού Δρυμού πρέπει πάση θυσία να προστατευτούν από αυτούς που εποφθαλμιούν την Πάρνηθα. Το καλοκαίρι δεν τελείωσε ακόμη: απομένουν τρεις επικίνδυνοι μήνες. Και τα επόμενα χρόνια θα είναι αυτά που θα καθορίσουν αν η Πάρνηθα θα έχει τη μοίρα της Πεντέλης, ή αν θα προστατευτεί και θα αναδασωθεί για τις επόμενες γενιές.

Ο πόνος και η αγανάκτηση που κατακλύζουν την ελληνική κοινωνία για την απώλεια αυτού του εθνικού θησαυρού, δεν πρέπει να μείνουν βουβή πίκρα. Πρέπει να διοχετευθούν προς δημιουργική κατεύθυνση, να μετατραπούν σε ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των πολιτών για την προστασία του περιβάλλοντος και ειδικά της Πάρνηθας. Σε πρώτη φάση, για την αποτροπή νέας πυρκαγιάς και την προστασία της χλωρίδας και πανίδας που διασώθηκε. Σε δεύτερη φάση, για την αναδάσωση του Εθνικού Δρυμού, σύμφωνα με τις μελέτες που θα καταρτίσουν οι αρμόδιοι φορείς. Και σε τρίτη φάση, για την αποτροπή της οικοπεδοποίησης και της ανεξέλεγκτης βόσκησης μέσα στο δρυμό.

Ο ΕΔΑΣΑ θα δώσει το «παρών» με όλες του τις δυνάμεις, και στις τρεις αυτές φάσεις. Θα συνεχίσουμε άμεσα, όπως τα τελευταία 20 χρόνια τις νυχτερινές πυροφυλάξεις μας, και θα συμμετάσχουμε σε κάθε προσπάθεια για την προστασία της χλωρίδας και πανίδας. Θα συνεργαστούμε με όλους τους αρμόδιους φορείς, κρατικούς και εθελοντικούς, σε κάθε προσπάθεια φύλαξης, αναδάσωσης και επιτήρησης του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας. Θα οργανώσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους εκατοντάδες συμπολίτες μας που από την περασμένη Πέμπτη επικοινώνησαν μαζί μας. Θα καταγγείλουμε και θα καταπολεμήσουμε οποιαδήποτε προσπάθεια καταπάτησης, οικοπεδοποίησης, λαθροθηρίας ή ανεξέλεγκτης βόσκησης μέσα στον Εθνικό Δρυμό. Καλούμε όλους τους ευαισθητοποιημένους πολίτες να βοηθήσουν την προσπάθειά μας.

ΧΑΘΗΚΕ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΜΑΧΗ, ΑΛΛΑ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΜΟΛΙΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ.

Να μη χάσουμε το κουράγιο μας. Έχει παραμείνει άθικτο το 1/3 του πυρήνα του Εθνικού Δρυμού και μεγάλο μέρος της περιφερειακής ζώνης.
Πρέπει να τα προστατέψουμε.

ΕΣΥ ΤΙ ΘΑ ΚΑΝΕΙΣ ΓΙ’ ΑΥΤΟ;

Ο Ε.ΔΑΣ.Α οργανώνει την εθελοντική πυροφύλαξη της Πάρνηθας και φυλάει εθελοντικά συνέχεια επί 20 χρόνια. Έλα κι εσύ να φυλάξεις μαζί μας. Η πυροφύλαξη γίνεται σε συνεργασία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία και το Δασαρχείο Πάρνηθας, από 9 το βράδυ μέχρι 6 το πρωί με δίωρες για κάθε εθελοντή βάρδιες, σε στεγασμένο χώρο σε υψόμετρο 1.300μ. Για όλο το καλοκαίρι, με ένα δίωρο από το χρόνο σου, μπορείς να βοηθήσεις να προστατέψουμε την υπόλοιπη Πάρνηθα. Και από φθνόπωρο, να βοηθήσουμε όλοι μαζί στην αναγέννησή της.

ΜΗΝ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙΣ ΘΕΑΤΗΣ.

ΨΗΛΑ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ, ΕΧΟΥΜΕ ΠΟΛΛΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΑΣ!

Οδηγίες Για τους Απλούς Εθελοντές Πυροφύλαξης

Οδηγίες Για τους Απλούς Εθελοντές Πυροφύλαξης

Οι απλοί εθελοντές πυροφύλακες παίρνουν μέρος στην πυροφύλαξη με τον ΕΔΑΣΑ εθελοντικά και ιδία ευθύνη. Οφείλουν όμως να δίνουν τα πλήρη στοιχεία τους και να ακολουθούν τους κανόνες πυροφύλαξης του Ε.ΔΑΣ.Α., οι οποίοι εκφράζονται από τον εκάστοτε υπεύθυνο πυροφύλαξης.
Για τη σωστή και ασφαλή πυροφύλαξη, σας παρακαλούμε λοιπόν να διαβάσετε προσεκτικά τις παρακάτω οδηγίες:
1) Θα πρέπει για την δική σας ασφάλεια και άνεση να έχετε μαζί σας:
. σακίδιο πλάτης (που να χωράει τα παρακάτω)
· υπνόσακο
· πουλόβερ ή μπουφάν
· δεύτερο μακώ μπλουζάκι
· ζεστές κάλτσες
· τρακτερωτά αρβυλάκια που να καλύπτουν τους αστραγάλους
· ζεστό παντελόνι ή φόρμα (όχι σορτς)
· τροφή, παγούρι με νερό (1lit)
· φακό, ρολόϊ
· αστυνομική ταυτότητα, ομάδα αίματος
· χαρτομάντηλα ή χαρτί υγείας.
2) Θα πρέπει να αναλαμβάνετε υπεύθυνα την βάρδια σας που καθορίζεται επί τόπου σε συνεργασία με τα μέλη της ομάδας. Κατά τη διάρκεια της βάρδιας σας οφείλετε:
α) να ειδοποιήσετε ή να ξυπνήσετε τον υπεύθυνο αν παρατηρήσετε:
· φωτιά
· καπνό
· όχημα που κινείται ύποπτα
· πυροβολισμό
· λαθροκυνηγό
β) σε καμία περίπτωση να μην χειρίζεστε τον ασύρματο αλλά σε περίπτωση κλήσεων προς το πυροφυλάκειο μας, ειδοποιήτε ή ξυπνάτε τον Υπεύθυνο Πυροφύλαξης.
γ) να μην κάνετε χρήση οινοπνευματωδών ποτών.(πρίν, κατά και μετά την πυροφύλαξη και μέχρι την ολοκλήρωση της αποχώρηση σας από το πυροφυλάκιο).
Γενικά κατά τη διάρκεια της πυροφύλαξης παρακαλούμε να φροντίζετε να μένουν το πυροφυλάκιο και ο γύρω χώρος καθαρός (όλα τα σκουπίδια πρέπει να τα παίρνει η ομάδα μαζί της). Τέλος αν θέλετε γράψετε τις εντυπώσεις σας στο βιβλίο του ΕΔΑΣΑ.
Για οποιοδήποτε πρόβλημα ή παράλειψη παρακαλούμε να επικοινωνήσετε μαζί μας.
Καλή πυροφύλαξη και ελπίζουμε στην περαιτέρω υποστήριξή σας στο έργο του Ε.ΔΑΣ.Α.

ΑΘΗΝΑ 8/2007

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ για την Ο.Δ.Ο.Π.

ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ

ΓΙΑ ΤΗΝ <<Ο.Δ.Ο.Π.>> -ΟΜΑΔΑ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ
ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ- ΤΟΥ Ε.ΔΑΣ.Α.

Αγ. Κωνσταντίνου 12 – 104 31 Αθήνα – Τηλ. 210 5200 680, Fax 210 5200 681 Email: edasa@otenet.gr, Iστοσελίδα www.edasa.gr

Α.Α. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙΔΑ

ΕΙΔΗ ΦΩΤΙΑΣ………………………………………………………………………..................2
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ…….....................2
ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ………………………………………………………………………….2
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΘΩΣ ΠΗΓΑΙΝΟΥΜΕ ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ…………………………………...............3
ΠΡΩΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΟΤΑΝ ΦΤΑΝΟΥΜΕ ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ…………………………………...3
ΣΤΑΔΙΑ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ……………………………………………………….. 4
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΘΩΣ ΣΒΗΝΟΥΜΕ ΤΗ ΦΩΤΙΑ…………………………………………….…. 5

7.1 ΘΕΡΜΟΠΛΗΞΙΑ (ΘΕΡΜΙΚΟ ΣΤΡΕΣ)…………………………………………5
7.2 ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΑΠΟ ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ (CO)……………… 5
7.3 ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΛΑΤΩΝ……………………………………………………………..6
7.4 ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ (ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ)……………6

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΡΙΨΕΙΣ ΝΕΡΟΥ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΩΝ ΑΕΡΟΠΛΑΝΩΝ…………………...7
ΕΠΙΝΩΤΙΟΙ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ……………………………………………………………....7
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ ΕΦΟΔΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ
ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ……………………………………………………………………………..8
11. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ……………………………………………………………... ..8
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ Ο.Δ.Ο.Π………………………………………….....10
13. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ…...………………………………………………………………………..........11


1.ΕΙΔΗ ΦΩΤΙΑΣ

1.1.ΕΡΠΟΥΣΑ : Χούμος, πευκοβελόνες, ξερά φύλλα (πάχος περίπου 4-30εκ)
1.2.ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ : Χόρτα, θάμνοι, μικρά δένδρα (μέχρι 2μ. ύψος)
1.3.ΚΟΜΗΣ : Το πάνω μέρος μεγάλων δένδρων. Στην περίπτωση αυτή
αλλάζει τελείως η συμπεριφορά της φωτιάς, κυρίως με την μεταφορά καυτρών μπροστά από το μέτωπο. Επίσης αλλάζει και ο τρόπος κατάσβεσης από άμεσο σε έμμεσο.


2.ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ

2.1. ΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΥΛΙΚΑ -ΕΛΑΦΡΑ : Χούμος, πευκοβελόνες ξερά φύλλα, χόρτα,
λεπτά κλαδιά θάμνων
-ΒΑΡΙΑ : Χονδρά κλαδιά (θάμνων και δένδρων), δένδρα,
πεσμένοι κορμοί δένδρων, πρέμνα

2.2. Η ΚΛΙΣΗ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ : Η φωτιά σε μία πλαγιά τρέχει ταχύτερα
προς τα επάνω παρά προς τα κάτω.

2.3. Ο ΚΑΙΡΟΣ -ΑΝΕΜΟΣ : Δυναμώνει τη φωτιά και συγχρόνως δημι-
ουργεί νέες εστίες μεταφέροντας καύτρες μπροστά από το μέτωπο. Οι ασθενέστεροι άνεμοι κατά κανόνα παρατηρούνται τις νυχτερινές ώρες
.-ΥΓΡΑΣΙΑ: Η φωτιά σβήνεται πιο εύκολα το βράδυ,
λόγω αυξημένης υγρασίας. Η καλύτερη ώρα για την κατάσβεση είναι μεταξύ 8 το απόγευμα και 10 το πρωί
–ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ: Σε μεγάλες θερμοκρασίες προκαλείται
μεγαλύτερη προθέρμανση των καυσίμων υλικών και ταχύτερη καύση τους. Επίσης επηρεάζεται αρνητικά η φυσική κατάσταση των δασοπυροσβεστών.


3. ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ

3.1. Η ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΗ ΖΩΝΗ γίνεται προτού ξεσπάσει η φωτιά (προληπτικά)
και έχει πλάτος 20 έως 30 μέτρα περίπου ή και περισσότερο.
3.2. ΓΡΑΜΜΗ ΕΛΕΓΧΟΥ:
Η αντιπυρική ζώνη που κάνουμε κατά τη διάρκεια της φωτιάς λέγεται «Γραμμή
Ελέγχου» (FIRE LINE). Η γραμμή ελέγχου γίνεται είτε:
- πλάγια από τη φωτιά
- πίσω από τη φωτιά
- μπροστά από το μέτωπο της φωτιάς
(α) Η αρχή της κατασκευής της γραμμής ελέγχου κυμαίνεται ανάλογα με την πλευρά της
φωτιάς από την οποία γίνεται. Έτσι λοιπόν, αν γίνει πλάγια ή πίσω από τη φωτιά τότε
η αρχή της γίνεται σε απόσταση 2 έως 10 μέτρα περίπου από την περίμετρό της. Μπορεί όμως να γίνει και σε μεγαλύτερη απόσταση. Αν γίνει μπροστά από το μέτωπο της φωτιάς, τότε η αρχή της γίνεται σε μεγαλύτερη απόσταση κι εξαρτάται από την ένταση της φωτιάς (μήκος φλόγας), την ταχύτητα της εξάπλωσης της και την ταχύτητα δημιουργίας της γραμμής ελέγχου.
(β) Όταν φτιάχνουμε τη γραμμή ελέγχου, το ρίψιμο των δένδρων, των κλαδιών, των θάμνων κτλ. θα πρέπει να γίνεται εξωτερικά της γραμμής ελέγχου της φωτιάς, δηλαδή προς την πλευρά αντίθετα της κατευθύνσης της φωτιάς. Επίσης, αν δεν έχουμε τα μέσα ή το χρόνο να κόψουμε μεγάλα δένδρα, τότε (αν το επιτρέπουν οι περιστάσεις) κάνουμε στα δένδρα αυτά αποκλάδωση, αφού πρώτα αφαιρέσουμε τους θάμνους κάτω από αυτά.
(γ) Το πλάτος της γραμμής ελέγχου κυμαίνεται ανάλογα με την πλευρά της φωτιάς από την οποία γίνεται. Έτσι λοιπόν, αν γίνεται πλάγια ή πίσω από το μέτωπο της φωτιάς θα πρέπει θα πρέπει να έχει πλάτος περίπου 2 φορές το ύψος της βλάστησης, ενώ αν γίνεται μπροστά από το μέτωπο της φωτιάς θα πρέπει να έχει πλάτος περίπου 2 φορές το μήκος της φλόγας όταν φτάσει στη γραμμή ελέγχου.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σε πλάτος 0,5 έως 1μ. περίπου από το συνολικό πλάτος της γραμμής ελέγχου και στην πλευρά της γραμμής ελέγχου που είναι αντίθετα προς την κατεύθυνση της φωτιάς καθαρίζουμε κάθε καύσιμη ύλη μέχρι το ανόργανο έδαφος, ενώ στο υπόλοιπο πλάτος (προς την κατεύθυνση της φωτιάς) απλά απομακρύνουμε τα καύσιμα υλικά και τα ρίχνουμε εξωτερικά της γραμμής ελέγχου (δηλαδή προς την πλευρά αντίθετα από την κατεύθυνση της φωτιάς). Έτσι λοιπόν, όταν φθάσει η φωτιά στη γραμμή ελέγχου, θα χαμηλώσει κατ’ αρχήν όταν βρει λίγα εναπομείναντα καύσιμα υλικά και μετά θα σβήσει τελείως, όταν φτάσει στο σημείο της γραμμής ελέγχου, πλάτους περίπου 0,5έως 1μ., όπου έχουμε καθαρίσει τελείως κάθε καύσιμη ύλη μέχρι το ανόργανο έδαφος.


4. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΘΩΣ ΠΗΓΑΙΝΟΥΜΕ ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ

Για αποφυγή ατυχημάτων κατά την πορεία προς τη φωτιά, θα πρέπει:
(α) η τσάπα και τα φτυάρια να μην μεταφέρονται στους ώμους αλλά στα χέρια.
(β) στα μονοπάτια, να έχουμε τουλάχιστον 2 μέτρα απόσταση μεταξύ μας.


5. ΠΡΩΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΟΤΑΝ ΦΤΑΝΟΥΜΕ ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ

5.1. Εξέταση της συμπεριφοράς της φωτιάς:
(α) κατεύθυνση της φωτιάς
(β) ταχύτητα (μέση ταχύτητα σε χαλέπιο πεύκη (ύψους 8-12μ. περίπου) 1,5-2
χλμ/ώρα· μπορεί όμως με άνεμο 6-7BF να αυξηθεί σε 4-6 χλμ/ώρα ή και
περισσότερο σε ακραίες περιπτώσεις).
(γ) μήκος φλόγας (μέχρι 1.20μ. μπορεί να σβηστεί με χειρωνακτικά εργαλεία).
(δ) περίμετρος της φωτιάς.

5.2. Τι καύσιμη ύλη θα συναντήσει στην πορεία της φωτιά.
5.3. Εξέταση τρόπου διαφυγής από τη φωτιά.
5.4. Τοποθέτηση μόνιμου παρατηρητή σε ψηλό σημείο για επίβλεψη της γύρω
περιοχής για αποφυγή περικύκλωσης από τη φωτιά.


6. ΣΤΑΔΙΑ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ

6.1. ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ -ΑΜΕΣΟΣ Πραγματοποιείται (στο μέτωπο
(σταματάμε την επέκταση ΠΡΟΣΒΟΛΗ: της φωτιάς) με: νερό, χώμα, φτερό
της φωτιάς) (για έρπουσα και κατάσβεσης, πράσινα κλαδιά.
επιφανείας)

-ΕΜΜΕΣΟΣ Δημιουργούμε (μακριά από το
ΠΡΟΣΒΟΛΗ: μέτωπο της φωτιάς) αντιπυρική
(για κόμης) ζώνη με τσάπες κτλ (δηλαδή
γραμμή ελέγχου)

6.2 ΤΕΛΙΚΗ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ (α) ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ όλων των υλικών που σιγοκαίνε κατά
ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ μήκος της περιμέτρου της φωτιάς.
(β) ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ με στενή ζώνη (30-40 εκ.) της καμένης από την άκαυτη καύσιμη ύλη στο έδαφος, κατά μήκος της περιμέτρου της φωτιάς. Προσοχή να μην μεταφερθούνε καιόμενα υλικά έξω από την περίμετρο κατά τη διαδικασία αυτή. Για το λόγο αυτό η ζώνη γίνεται περίπου 20 εκ. εξωτερικά της ορατής περιμέτρου και το άκαυτο υλικό αυτής της ζώνης διασκορπίζεται προς το καμένο.
(γ) ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ μέσα από την περίμετρο της φωτιάς (ή την ανωτέρω στενή ζώνη των 30-40 εκ.) όλων εκείνων των απειλητικών εστιών, που μπορούν, να δημιουργήσουν καύτρες (π.χ. πρέμνα, ιστάμενοι νεκροί – από παλιά – κορμοί). Οι τελευταίοι λειτουργούν σαν καπνοδόχοι και παράγουν πολλές καύτρες καθώς καίγονται από μέσα.. Πρέπει να ριφθούν στο έδαφος με πολλή προσοχή, γιατί συχνά πέφτουν απότομα.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Στα καμένα δένδρα, που έχουν καεί κατά μεγάλο μέρος στη βάση τους, γιατί μπορεί ναπέσουν απρόσμενα και να μας προξενήσουν ατύχημα.

6.3 ΠΕΡΙΠΟΛΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΠΟΛΙΑ κατά μήκος της περιμέτρου της φωτιάς ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΤΗΣ ή της γραμμής ελέγχου ή της ανωτέρω στενής ζώνης ΦΩΤΙΑΣ των 30-40 εκατ. Η περίπολος πρέπει να είναι εφοδιασμένη
με κατάλληλα εργαλεία, για να σβήνει τυχόν μικροεστίες κατά μήκος των ανωτέρω. Επίσης θα πρέπει, να σβήνει εστίες που σιγοκαίνε μέσα από την περίμετρο της φωτιάς (αρχικά μέχρι βάθος 30μ.) και οι οποίες μπορεί να αναζωπυρωθούν μετά από αρκετές ώρες ή μέρες και να μεταφέρουν καύτρες έξω από την περίμετρο της φωτιάς (στο άκαυτο μέρος), οπότε θα ξεσπάσει νέα πυρκαγιά.



7. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΘΩΣ ΣΒΗΝΟΥΜΕ ΤΗ ΦΩΤΙΑ

7.1. ΘΕΡΜΟΠΛΗΞΙΑ (θερμικό στρες)

Μέχρι τη θερμοκρασία περιβάλλοντος 36,6οC (όση είναι η κανονική θερμοκρασία του σώματός μας) το σώμα μας αποβάλλει θερμότητα και ψυχραίνεται. Όσο η θερμοκρασία περιβάλλοντος πλησιάζει τη θερμοκρασία του σώματος η αποβαλλόμενη θερμότητα από τις καύσεις μας, ιδίως όταν εργαζόμαστε έντονα, γίνεται ανεπαρκής. Μάλιστα σε θερμοκρασία περιβάλλοντος ανώτερη των 36,6οC απορροφάμε θερμότητα από το περιβάλλον. Στις περιπτώσεις αυτές υπάρχει κίνδυνος θερμοπληξίας κατά την οποία η θερμοκρασία του σώματός μας μπορεί να ανέλθει μέχρι και τους 42οC. Αυτό θα συμβεί όταν δεν υπάρχει αρκετό νερό να πιούμε για να ιδρώσουμε, με αποτέλεσμα, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση να οδηγήσει σε λιποθυμία κι αν δε ληφθούν μέτρα μπορεί να οδηγήσει και σε θάνατο.

7.1.1. ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΡΙΝ ΤΗ ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ

(α) Έντονη δίψα
(β) Ωχρό και ξηρό δέρμα
(γ) Άφθονος «κρύος» ιδρώτας
(δ) Πονοκέφαλος
(ε) Ναυτία, ζάλη
(στ) Δυσφορία και δύσπνοια.
(ζ) Τάση για λιποθυμία

7.1.2. ΑΜΕΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

(α) Απομακρύνουμε τον πάσχοντα από τη φωτιά και τον τοποθετούμε σε δροσερό και
σκιερό μέρος.
(β) Χρησιμοποιούμε κρύο νερό τόσο για να πιει ο θερμόπληκτος όσο και για να βρέξουμε
το κεφάλι και το σώμα του.
(γ) Ζωηρές εντριβές στα χέρια και τα πόδια με κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω
(δ) Εισπνοή αμμωνίας.
(ε) Αν η κατάσταση του πάσχοντος είναι πολύ βαριά, μεταφέρεται κατεπειγόντως σε
γιατρό

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η γυμναστική ενισχύει τον οργανισμό για την αποφυγή θερμοπληξίας. Το άτομο που είναι σε καλή φυσική κατάσταση αξιοποιεί καλύτερα τον νερό που πίνει καθώς ο προσαρμοσμένος οργανισμός του ιδρώνει ελεγχόμενα ανάλογα με τις ανάγκες.

7.2. ΔΗΛΗΡΙΑΣΗ ΑΠΟ ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ (CO)


7.21. ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΑΙ: α) Από τις φλόγες στο μέτωπο της φωτιάς
β) Από τα αποκαϊδια


7.2.2. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

(α) Αρχίζει να μην λειτουργεί καλά το μυαλό μας κι ενεργούμε αλλοπρόσαλλα.
(β) Το χρώμα του δέρματος γίνεται σταδιακά βαθύ κόκκινο (και όχι ζεστό όπως
στη θερμοπληξία), ενώ η θερμοκρασία του σώματος δεν ανεβαίνει σημαντικά.
(γ) Πονοκέφαλος
(δ) Ζαλάδα
(ε) Αδυναμία αναπνοής
(στ) Εμετός
(ζ) Διάρροια
(η) Λιποθυμία

7.2.3. ΑΜΕΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

(α) Απομάκρυνση του πάσχοντα από την περιοχή με το μονοξείδιο του άνθρακα.
(β Τεχνητή αναπνοή
(γ) Μεταφορά σε γιατρό

Για την αποφυγή των ανωτέρω δύο κινδύνων, χρειάζεται κάθε είκοσι λεπτά, αλλαγή των ατόμων που σβήνουν τη φωτιά. Συγκεκριμένα κατά την κατάσβεση σε ανοικτό χώρο, μπορεί κάποιος να πάθει δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα, σε περίπου δύο ώρες ή και λιγότερο σε ακραίες συνθήκες. (Κυρίως υπάρχει μονοξείδιο του άνθρακα κοντά στο μέτωπο και κατά την κατάσβεση των αποκαϊδιών).


7.3. ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΛΑΤΩΝ (Λόγω απώλειας από τη μεγάλη εφίδρωση)

Τα συμπτώματα είναι η εξάντληση και οι κράμπες σε πόδια και χέρια. Για την αναπλήρωση των αλάτων μπορούμε να έχουμε τα εξής:
(α) Ξηρούς καρπούς με αλάτι (φυστίκια, αμύγδαλα)
(β) Σταφίδες, ντομάτες (για το κάλιο), ντοματοχυμούς, κράκερ, πορτοκάλια, μπανάνες, αγγούρια, ελιές, αλμυρό τυρί, ψωμί.

7.4. ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ (Οδηγίες για προστασία από τις φλόγες)

(α) Αν αναγκαστούμε, να παραμείνουμε ή να περάσουμε μέσα από τις φλόγες, πρέπει να καλύψουμε το σώμα μας όσο γίνεται περισσότερο (κατέβασμα μανικιών, κράνος, μάσκα, στεγνή μπαντάνα ή κάτι άλλο για κάλυψη προσώπου). Στην περίπτωση αυτή δεν θα πρέπει να παίρνουμε βαθιές εισπνοές, για να μη καούν οι αναπνευστικές οδοί.
(β) Αν μας περικυκλώσει η φωτιά και δεν υπάρχει δυνατότητα διαφυγής, τότε διαλέγουμε ένα μέρος, όπου υπάρχει κενό (διαμέτρου περίπου 30μ.) και πέφτουμε μπρούμυτα. Τούτο δε, γιατί σε 15-20 εκατοστά από το έδαφος υπάρχει στρώμα κρύου αέρα. Καλό είναι να βρούμε ή να σκάψουμε μία τρύπα για να αναπνέουμε καλύτερα, ή να πέσουμε μπρούμυτα στο κράσπεδο κάποιου δρόμου, από την πλευρά του δρόμου που βρίσκεται αντίθετα από την κατεύθυνση της φωτιάς. Επίσης, αν μπορούμε, να σκεπάσουμε την πλάτη μας με χώμα για να μη πάθει εγκαύματα.
(γ) ΠΡΟΣΟΧΗ: Αν αναγκαστούμε να περάσουμε μέσα από φλόγες ή είμαστε μπρούμυτα στο έδαφος και γύρω μας υπάρχει φωτιά (όπως στην προηγούμενη περίπτωση) δε πρέπει να έχουμε βρεγμένο μαντήλι ή οτιδήποτε άλλο βρεγμένο στο στόμα μας, στην πλάτη μας ή οπουδήποτε αλλού στο σώμα μας. Τούτο δε, γιατί οι υδρατμοί που δημιουργούνται από το βρεγμένο μαντήλι ή οτιδήποτε άλλο, όταν θερμαίνονται καίνε πολύ περισσότερο τις αναπνευστικές μας οδούς κατά τις εισπνοές ή οποιοδήποτε άλλο μέρος του σώματός μας. Τα βρεγμένα ρούχα έχουν το 1/5 της μονωτικής αξίας των στεγνών. Μόνο όταν είμαστε μέσα σε καπνούς (μακριά από τις φλόγες) μπορούμε να βρέχουμε το μαντήλι μας, τη μάσκα, τη
μπα-ντάνα ή οτιδήποτε άλλο και να το βάλουμε στο στόμα μας, στο κεφάλι μας ή οπουδήποτε αλλού στο σώμα μας.
(δ) Αν τα ρούχα μας ή το σώμα μας πιάσουν φωτιά τότε όχι τρέξιμο (γιατί αυξάνεται η φωτιά), αλλά κύλισμα στο έδαφος ή κάλυψη του σώματός μας με χώμα ή ρούχα.


8. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΡΙΨΕΙΣ ΝΕΡΟΥ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΩΝ ΑΕΡΟΠΛΑΝΩΝ

Όταν ενεργούν πυροσβεστικά αεροσκάφη στην πυρκαγιά, πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση.
Σε περίπτωση που αντιληφθούμε ότι είμαστε στη γραμμή ρίψης νερού του αεροσκάφους, τότε:

(1) Αν έχουμε περιθώρια να τρέξουμε για να αποφύγουμε τη ρίψη του νερού, η πορεία μας θα πρέπει, να είναι κάθετα προς την πορεία του αεροπλάνου.
(2) Αν δεν έχουμε περιθώρια ν’αποφύγουμε τη ρίψη του νερού, τότε:

(α) Πετάμε αμέσως μακριά τα εργαλεία μας προς τα κάτω στην πλαγιά.
(β) Πέφτουμε μπρούμυτα με το κεφάλι μας να έχει κατεύθυνση προς το
αεροπλάνο που έρχεται (αν φοράμε κράνος), διαφορετικά αντίθετα.
(γ) Κρατιόμαστε από δέντρο ή θάμνο, για να μην παρασυρθούμε από το
κύμα του νερού.




9. ΕΠΙΝΩΤΙΟΙ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ
Χρησιμοποιούνται:
(α) Κατά την έναρξη της φωτιάς, όπου η έκταση και η ένταση της φλόγας είναι μικρή.
(β) Κατά την περιπολία κι επίβλεψη της φωτιάς (τρίτο στάδιο κατάσβεσης) για το σβήσιμο εστιών που μπορεί να αναζωπυρωθούν.

Οι βολές που κάνουμε με τους επινώτιους πυροσβεστήρες, όπως επίσης και με τις μάνικες της πυροσβεστικής υπηρεσίας είναι δύο ειδών:
(α) Συμπαγής βολή: Κατευθύνεται στα καύσιμα στη βάση της φλόγας και χρησιμοποιείται για να μειωθεί η φλόγα για να μπορέσουμε να πλησιάσουμε. Ανάλογα με τον τύπο του πυροσβεστήρα με τη βολή αυτή μπορούμε να κτυπήσουμε φλόγες σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 4 μ.
Μειονέκτημα αυτής της βολής είναι, ότι απαιτεί μεγάλη ποσότητα νερού (περίπου το 75% του νερού δε συντελεί στην ψύξη των υλικών αλλά ρέει στο έδαφος)
(β) Διεσπαρμένη βολή: Η βολή αυτή γίνεται με ειδικό ακροφύσιο στο στόμιο του πυροσβεστήρα ή βάζοντας το δάκτυλό μας. Μετά από λίγες δοκιμές επιτυγχάνουμε τη δημιουργία σπρέυ. Η βολή αυτή κατευθύνεται στα καύσιμα με στόχο να τα ψύξει. Η αποτελεσματικότητά της για το σκοπό αυτό ανά λίτρο νερού είναι πολύ μεγαλύτερη της συμπαγούς βολής.



ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
(α) Αν ένα δένδρο φλέγεται, η κατάσβεση του ξεκινάει από τη βάση προς τα επάνω. Τούτο δε επειδή πρέπει να ψυχθούν τα σημεία που τροφοδοτούν με καύσιμα αέρια τις φλόγες, ώστε αυτές να αδυνατίσουν σταδιακά και καθώς η βολή του νερού ανεβαίνει σιγά σιγά προς τα επάνω τελικά να σβήσουν.
(β) Η αναλογία του δασοπυροσβεστικού αφρού (πυκνώματος) που θα βάλουμε στους επινώτιους πυροσβεστήρες είναι γραμμένη επάνω στο μπουκαλάκι του αφρού.


10. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ ΕΦΟΔΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ

1. Κράνος
2. Γυαλιά πυρόσβεσης
3. Μάσκα
4. Μπαντάνα ή πετσέτα
5. Φακός κεφαλής (κατά προτίμηση με LED) κι εφεδρικές μπαταρίες
6. Σφυρίχτρα
7. Γάντια
8. Σε ξεχωριστή ζώνη (από εκείνη του παντελονιού) θα πρέπει να περαστούν:
(α) Ένα πριόνι (με τη θήκη του)
(β) Ένα πτυοσκάπανο (με τη θήκη του)
(γ) Ένα τσεκούρι (με τη θήκη του), εφ’ όσον μπορεί να φέρεται κι αυτό το βάρος.

Επίσης, στην ξεχωριστή αυτή ζώνη καλό είναι να περαστεί και ένα παγούρι στρατιωτικό με την θήκη του (όχι κρεμαστό) ενός λίτρου, επειδή πολλές φορές ενεργούμε μακριά από τα σακίδιά μας ή από μέρη με νερό.
Εκτός από αυτόν τον στοιχειώδη ατομικό εξοπλισμό, ο δασοπυροσβέστης, ανάλογα με τις περιστάσεις χρησιμοποιεί τον λοιπό εξοπλισμό δασοπυρόσβεσης (επινώτιο πυροσβεστήρα, φτερό κατάσβεσης, τσάπα κλπ.)

ΡΟΥΧΙΣΜΟΣ. Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς ρουχισμούς κρίνεται η στρατιωτική φόρμα (από ύφασμα rip stop) δηλαδή παντελόνι και πουκάμισο με μακριά μανίκια (με τέσσερις τσέπες) επειδή αυτός ο ρουχισμός είναι πολύ ανθεκτικός και τα μακριά μανίκια του πουκαμίσου μας προφυλάσσουν από τις καύτρες της φωτιάς και τα κλαδιά των δέντρων και θάμνων. Τέλος, οπωσδήποτε αρβύλες (που να καλύπτουν τους αστράγαλους) για αποφυγή ατυχημάτων.

11. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ

11.1. Όλα τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε πρέπει να είναι καλά ακονισμένα. Ειδικά με τις τσάπες, αν είναι καλά ακονισμένες, μπορούμε να κόψουμε εύκολα από τις ρίζες τους μικρούς θάμνους και δέντρα (όταν δημιουργούμε τη γραμμή ελέγχου).

11.2. Όταν κάνουμε δασοπυρόσβεση σε άγνωστη περιοχή, θα πρέπει να βάζουμε σημάδια στα μέρη που περνάμε (ιδιαίτερα το βράδυ), ώστε αν χρειασθεί να επιστρέψουμε από την ίδια περιοχή, να βρίσκουμε εύκολα το δρόμο επιστροφής.

11.3. Κατά την κατάσβεση θα πρέπει να εργαζόμαστε σε απόσταση τουλάχιστον τριών μέτρων μεταξύ μας.

11.4. Αν αντιληφθούμε, από τις 11 π.μ. μέχρι τις 6 μ.μ. (περίπου) να μεταφέρονται καύτρες, λόγω του αέρα, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ανάψουν πολλές νέες εστίες μπροστά από το μέτωπο της φωτιάς με κίνδυνο εγκλωβισμού μας. Ενώ, αν οι καύτρες μεταφέρονται μετά τις 6 το απόγευμα, τότε η πιθανότητα εγκλωβισμού μας είναι μικρότερη, γιατί οι καύτρες ανάβουν πιο δύσκολα λόγω της υγρασίας που αρχίζει να αυξάνει. Οι καύτρες οι οποίες έχουν δυνατότητα να ανάψουν νέες εστίες μπορούν να μεταφερθούν μέχρι τα 1500 μ. Συνήθως όμως οι νέες εστίες παρατηρούνται μέχρι τα 500 έως 600 μ.

11.5. ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ

(α) Πρέπει να προσέξουμε τι θα συναντήσει στην πορεία της η φωτιά. Έτσι λοιπόν, αν συναντήσει πυκνό δάσος ή πλαγιά με ανοδική πορεία, τότε θα έχουμε ταχύτερη εξάπλωσή της, οπότε θα πρέπει να ενεργήσουμε γρήγορα για να την περιορίσουμε ή να τη σβήσουμε πριν φτάσει εκεί.
(β) Όταν η φωτιά είναι σε κλειστή χαράδρα, τότε δημιουργείται το φαινόμενο της «ΚΑΜΙΝΑΔΑΣ» και αυξάνεται σημαντικά η ταχύτητά της προς τα επάνω. Επίσης, στην περίπτωση αυτή εκτός από τη φωτιά κινδυνεύουμε να πάθουμε ασφυξία από τους καπνούς που προηγούνται της φωτιάς με μεγάλη ανοδική ταχύτητα. Οπότε, η κατάσβεση δεν θα γίνει ΠΟΤΕ από την επάνω μεριά της χαράδρας (δηλ. Αντίθετα προς την πορεία της φωτιάς) παρά μόνο από τα πλάγια ή πίσω από τη φωτιά.

11.6. Θα πρέπει να δίνουμε μεγάλη προσοχή στην κατάσβεση των πρέμνων και ριζών που σιγοκαίνε στα όρια της περιμέτρου της φωτιάς, γιατί είναι δυνατόν να σιγοκαούν κάτω από τη γραμμή ελέγχου, μεταφέροντας τη φωτιά στο άκαυτο μέρος.

11.7. Η έρπουσα φωτιά σε βελόνες ή φύλλα δεν σβήνεται αποτελεσματικά με κλαδιά ή με φτερό κατάσβεσης. Για να σβηστεί με νερό γίνεται μεγάλη σπατάλη και μπορεί πάντα να αναζωπυρωθεί γιατί μπορούν να μείνουν σημεία που σιγοκαίνε κάτω από την επιφάνεια του βελονοτάπητα αν δεν «πνιγεί» με άφθονο νερό. Ο αποτελεσματικότερος τρόπος είναι η δημιουργία στενής γραμμής ελέγχου μέχρι το ανόργανο έδαφος, ώστε όταν φτάσει η φωτιά σε εκείνο το σημείο, να σβήσει από μόνη της. Τα κλαδιά ή το φτερό κατάσβεσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά όταν καίγονται χόρτα ή μικροί θάμνοι (φρύγανα).

11.8. Όταν ένα νεκρό δέντρο κοντά στην περίμετρο της φωτιάς, σιγοκαίγεται στη βάση του, καλό είναι να σπάσουμε ή ξύσουμε με τσεκούρι ή με τσάπα τη φλούδα και τα υπόλοιπα μέρη του που σιγοκαίονται και να τα κατασβήσουμε, για να μην μεταφερθούν καύτρες έξω από τη γραμμή ελέγχου.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΕΙΣ

Στη δασοπυρόσβεση πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι προέχει η ασφάλειά μας. Η αγάπη για το δάσος, η υπευθυνότητα και ο επαγγελματισμός, δεν πρέπει να μας οδηγούν στο να βάζουμε σε κίνδυνο τη ζωή μας. Το δάσος μπορεί να ξαναγίνει. Η ζωή και η υγεία μας όμως αν χαθούν δεν ξαναγίνονται.
Η σύμπνοια με την ομάδα είναι βασικό στοιχείο επιτυχίας και ασφάλειας. Ο καθένας πρέπει να αισθάνεται ότι όλοι προσπαθούν για όλους τόσο σε σχέση με την κατάσβεση όσο και προσέχοντας ο καθένας για την ασφάλεια όλων.

12. ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ
ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ
ΤΟΥ ΕΔΑΣΑ (Ο.Δ.Ο.Π.)
(Α) ΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
(Α1) ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
1. Φορητοί ασύρματοι
2. Μπαταρίες ασυρμάτων
3. Μπαταριοθήκες (για έξι μικρές αλκαλικές μπαταρίες)
4. Μικρόφωνο ασυρμάτων
5. Σφυρίχτρες (σαν εφεδρεία)
6. Κατάλογος συχνοτήτων ασυρμάτων
7. Άδεια ραδιοδικτύου Ε.ΔΑΣ.Α

(Α2) ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ
1. Πυροσβεστήρες πλάτης (επινώτιοι πυροσβεστήρες)
2. Δοχεία με νερό
3. Φτερά κατάσβεσης
4. Πτυοσκάπανα
5. Τσεκούρια

(Α3) ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗΣ & ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΩΝ ΖΩΝΩΝ
1. Αλυσοπρίονα
2. Τοξοπρίονα
3. Πριόνια με χειρολαβή (με διπλή κόψη)
4. Τσάπες
5. Πτυοσκάπανα
(Α4) ΑΝΑΡΡΙΧΗΤΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
1. Σχοινιά αναρριχητικά
2. Λοιπά αναρριχητικά υλικά
(Α5) ΛΟΙΠΑ ΕΦΟΔΙΑ
1. Φαρμακείο
2. Φορείο
3. Κράνη (πυρόσβεσης)
4. Φακοί κεφαλής (με εφεδρικές μπαταρίες και λαμπάκια)
5. Γυαλιά (πυρόσβεσης)
6. Μάσκες
7. Γάντια δερμάτινα
8. Πυξίδες και χάρτες περιοχής
9. Αλτίμετρο
10. Κυάλια
11. Βενζίνα και λάδι αλυσοπρίονου
(Β) ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
(Β1) ΓΕΝΙΚΑ ΕΦΟΔΙΑ
1. Σακίδιο
2. Ρολόι
3. Μαχαίρι ή σουγιά
4. Ταυτότητες (αστυνομική και ΕΔΑΣΑ) – ομάδα αίματος.
5. Χαρτί καθαριότητας
6. Σφυρίχτρα
7. Παγούρι στρατιωτικό με θήκη (για να περαστεί στην ξεχωριστή ζώνη)
8. Κινητό τηλέφωνο
(Β2) ΡΟΥΧΙΣΜΟΣ
1. Καπέλο
2. Μπαντάνα ή πετσέτα
3. Πουλόβερ μάλλινο ή ελαφρύ μπουφάν
(για το βράδυ στο βουνό)
4. Πουκάμισο βαμβακερό (με μακριά μανίκια) ή σακάκι φόρμας
5. Φανέλες κοντομάνικες (δύο)
6. Γάντια δερμάτινα (εφόσον υπάρχουν ατομικά)
7. Παντελόνι βαμβακερό με ζώνη
8. Εσώρουχα βαμβακερά
9. Αρβύλες δερμάτινες
10. Κάλτσες μάλλινες ή βαμβακερές
11. Ζώνη ξεχωριστή από εκείνη του παντελονιού

(Β3) ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΑ
1. Νερό (1,5-2 λίτρα)
2. Σταφίδες (200gr)
3. Φιστίκια ή αμύγδαλα αλμυρά (200gr)
4. Αμύγδαλα (όχι αλμυρά) (200gr)
5. Εκτός από τα παραπάνω που θεωρούνται απαραίτητα, μπορείτε να έχετε μαζί σας και όποια άλλα τρόφιμα επιθυμείτε.



13. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ


(α) Προφορικές εισηγήσεις του Δρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλου (Δασολόγου, ειδικού στις δασικές πυρκαγιές, ερευνητού στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων του ΕΘΙΑΓΕ) κατά την εκπαίδευση των Δασοκομμάντος 19/6-26/6/95, που παρακολούθησε ο Θανάσης Σοφράς.

(β) Προφορική εισήγηση του ορθοπεδικού γιατρού Δημητρίου Πύρρου, σημερινού Διευθυντή του ΕΚΑΒ, κατά την ανωτέρω εκπαίδευση των Δασοκομμάντος.

(γ) Βιβλίο «Βασικαί αρχαί καταπολεμήσεως δασικών πυρκαγιών» (Μετάφραση στα ελληνικά της έκδοσης του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ από τη Διεύθυνση Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας).

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ – ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Θανάσης Σοφράς, υπεύθυνος της Ομάδας Δασοπυρόσβεσης Ορεινών Περιοχών του ΕΔΑΣΑ (Ο.Δ.Ο.Π.). (Η πρώτη προσαρμογή έγινε τον 7/95, η δεύτερη τον 7/97, η τρίτη τον 7/01, η τέταρτη τον 7/02 και η Πέμπτη τον 7/07).

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Οι παρούσες (όπως και οι προηγούμενες) Οδηγίες Δασοπυρόσβεσης ελέχθησαν από τον ανωτέρω Εισηγητή Δρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλο, τον οποίο ευχαριστεί θερμά ο Ε.ΔΑΣ.Α. για την προσφορά του αυτή.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ για την Ο.Δ.Ο.Π. (pdf)

ΧΟΡΗΓΟΙ

Πέρα από τις ετήσιες εισφορές των μελών του, οι πόροι του Ε.ΔΑ.ΣΑ προέρχονται από τις ευγενείς χορηγίες ευαισθητοποιημένων φορέων. Ειδικότερα:

• Ιδιαίτερα ευχαριστούμε την περιβαλλοντική οργάνωση WWF ΕΛΛΑΣ για την μεγάλη συνδρομή που παρείχε στο έργο του συλλόγου μας, τόσο με την ανακατασκευή του πυροφυλάκιου της Σκίπιζας, όσο και με την άριστη συνεργασία στο ζήτημα της προσέλκυσης εθελοντών.
• Ευχαριστούμε όσα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και δημοσιογράφους συνέβαλλαν στην προβολή του έργου του ΕΔΑΣΑ και γενικότερα στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών.
• Ευχαριστούμε τον κύριο ΦΙΛΙΠΠΟ ΔΡΑΓΟΥΜΗ για την τεχνογνωσία που μας παρέχει.
• Ευχαριστούμε θερμά τον Eθελοντή και μέλος του Ε.ΔΑΣ.Α. ο οποίος επιθυμεί να κρατήσει την ανωνυμία του, που λίγο πριν την αντιπυρική περίοδο 2009 δώρισε 7 επινώτιους ψεκαστήρες Pastor, χωρητικότητας 25 λίτρων έκαστος, ενισχύοντας έτσι σημαντικά τον εξοπλισμό της Ο.Δ.Ο.Π. (Ομάδας Δασοπυρόσβεσης Ορεινών Περιοχών), καθώς και ένα ασύρματο-ενισχυτή βάσεως για της ανάγκες της επικοινωνίας των μελών του συλλόγου κατά τις δραστηριότητές τους.
• Ευχαριστούμε τον Εθελοντή και μέλος του ΕΔΑΣΑ που επιθυμεί να κρατήσει την ανωνυμία του, για την δωρεά προς τον σύλλογο οθόνης ηλεκτρονικού υπολογιστή.
• Ευχαριστούμε επίσης τους δωρητές που συνεισφέρουν οικονομικά ως άτομα, αλλά επιθυμούν να κρατήσουν την ανωνυμία τους.
• Ευχαριστούμε τους ανώνυμους Φίλους που βοήθησαν και συνεχίζουν και βοηθούν στην συντήρηση της ιστοσελίδας του συλλόγου μας.

Όποιος θέλει να συνδράμει στο έργο μας και δεν έχει άλλο τρόπο παρά μόνο με οικονομική ενίσχυση ο λογαριασμός μας στην ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ είναι o εξής : 001 κεντρικό, αριθμός λογαριασμού : 27594204 .
ΙΒΑΝ: GR 67-0120-0010-0000-0002-7594-204
(παρακαλούμε εάν βάλετε κάποιο πόσο στον λογαριασμό στείλτε μας την απόδειξη κατάθεσης στο fax 210-5200681 με τα στοιχεία σας -ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο- προκείμενου να σας στείλουμε απόδειξη του συλλόγου μας η οποία εκπίπτει από την φορολογική σας δήλωση)


Αίτηση Συμμετοχής Στις Δραστηριότητες του Ε.ΔΑΣ.Α.

Χορηγοί για τα έτη 2008 και 2009:


• Ευχαριστούμε την εταιρεία Σκλαβενίτης Ι. και Σ. Α.Ε.Ε. για την συνεχιζόμενη επί χρόνια υποστήριξή της.


• Ευχαριστούμε την εταιρεία ΑΛΟΥΠΙΣ Ο.Ε., ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ 5 και ΚΗΦΙΣΣΙΑΣ, ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΑΤΤΙΚΗΣ, Τ.Κ. 15231, για τον δωρεάν προγραμματισμό των ασυρμάτων επικοινωνίας του συλλόγου μας κατά το έτος 2009


• Ευχαριστούμε τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας για την παροχή των καυσίμων τα έτη 2008 και 2009 που είναι αναγκαία για τις περιπολίες του οχήματος 4Χ4 τύπου Mitsubishi L200 του ΕΔΑΣΑ στην Πάρνηθα


• Ευχαριστούμε το ΙΔΡΥΜΑ ΛΑΤΣΗ για τη χορηγία του κατά τα έτη 2008-2009 σε διάφορα είδη προς το σύλλογό μας.


• Ευχαριστούμε την ΜΠΑΓΚΕΙΟ ΕΠΙΤΡΟΠΗ για την οικονομική ενίσχυση προς τον σύλλογο μας κατά τα έτη 2008 και 2009.

• Ευχαριστούμε τις δύο εταιρείες οι οποίες επιθυμούν να κρατήσουν την ανωνυμία τους. Την πρώτη για
την δωρεάν χορηγία ελαστικών για το πυροσβεστικό μας όχημα και την δεύτερη για την δωρεάν τοποθέτηση τους (έτος 2009).

• Ευχαριστούμε το κατάστημα CAR WASH ΜΠΑΜΠΛ, Λ. ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ 63 ΑΝΟΙΞΗ ΑΤΤΙΚΗΣ, για τον δωρεάν καθαρισμό του οχήματος 4Χ4 Mitsubishi L200 του ΕΔΑΣΑ τα έτη 2008-2009.

Χορηγοί για τα έτη 2008 και παλαιότερα :



• Ο Ε.ΔΑ.ΣΑ αισθάνεται την υποχρέωση να ευχαριστήσει ιδιαίτερα και σε εξέχουσα θέση, το Τμήμα Παιδικών Κατασκηνώσεων της Τραπέζης της Ελλάδος που στήριξε το έργο του Ε.ΔΑ.ΣΑ από τις απαρχές σχεδόν της ιστορίας του συλλόγου έως το έτος 2007.


• Ο Ε.ΔΑ.ΣΑ ευχαριστεί για την συνεχιζόμενη επί χρόνια υποστήριξή της την επιχείρηση
Ελληνική Βιομηχανία Αλουμινίου Α.Ε. (ΕΛΒΑΛ Α.Ε.)

• Ευχαριστούμε τον ΗΣΑΠ Α.Ε. και ειδικά τον Διευθύνοντα Σύμβουλο αυτού κ. Ν. Παπαθανάση, που επέτρεψαν την ανάρτηση αφισών του Ε.ΔΑΣ.Α. κατά το έτος 2008 σε όλους τους σταθμούς του Ηλεκτρικού Σιδηροδρόμου ΑΘηνών - Πειραιώς, προβάλλοντας έτσι το έργο του Ε.ΔΑΣ.Α..


• Ευχαριστούμε το ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ για την χορηγία του τα έτη 2007 και 2008 σε διάφορα είδη προς το σύλλογο μας.


• Ευχαριστούμε την εταιρία BRITISH AIRWAYS για τη δωρεά στον Ε.ΔΑΣ.Α των χρημάτων που συγκεντρώθηκαν από πρωτοβουλία περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης της British Airways, με την οποία αγοράστηκε το 2008 όχημα 4Χ4 τύπου Mitsubishi L200 το οποίο μετατράπηκε σε πυροσβεστικό όχημα και χρησιμοποιείται από τον Ε.ΔΑΣ.Α για την προστασία της Πάρνηθας.


• Ευχαριστούμε την Τράπεζα Κύπρου για τη χορηγία της προς το σύλλογό μας, όσο και για την εθελοντική συμμετοχή των εργαζόμενων της στις δραστηριότητες μας τα έτη 2007 και 2008.


• Ευχαριστούμε την ALPHA Τράπεζα Πίστεως, για τη χορήγηση στο σύλλογό μας το 2008, δύο (2) υπολογιστών Pentium 4 με οθόνες TFT.


• Ευχαριστούμε τον ΟΜΙΛΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ GENERAL UNION GROUP για την δωρεάν ασφάλιση του οχήματος 4Χ4 Mitsubishi L200 του ΕΔΑΣΑ για το έτος 2008, και τον κύριο ΕΥΘΥΜΙΑΔΗ ΓΕΩΡΓΙΟ που μεσολάβησε για την χορηγία.
• Ευχαριστούμε το κατάστημα ΟΔΥΣΣΕΙΑ - ΚΙΡΔΗΣ Σ ΚΑΙ ΣΙΑ ΕΕ, Θεμιστοκλέους 44 Αθήνα 10678, που μας χορήγησε τo 2007, 5 φακούς κεφαλής LUCIDO TR1 (2007), και 5 πυξίδες SILVA (2008).


• Ευχαριστούμε την POLO AE Ζησιμοπούλου 62, Παλαιό Φάληρο 17564, που μας χορήγησε τo 2007, 33 θήκες για πτυοσκάπανα.
• Ευχαριστούμε την εταιρία Γ. Φράγκου και Σια ΟΕ, Αθηνάς 20, Μοναστηράκι 10551, που μας χορήγησε τo 2007, 4 πριόνια Ιαπωνίας διπλής κοπής 30εκ. με θήκη.


• Ευχαριστούμε την περιβαλλοντική οργάνωση ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ που μας χορήγησε το 2007, 50 μπαντάνες.